Bescherming bijen en andere bestuivers

(Beeldtekst: Op weg naar een natuurinclusieve landbouw: fruitteler Toon Vernooij. Een boomgaard met fruitbomen in rechte rijen naast elkaar. Een bord met daarop: T. Vernooij Fruitbedrijf. De boomgaard ligt naast een weg en staat in bloei en op een akker naast de boomgaard bewerkt een boer het land. Aan de overkant van de straat staat een hoeve. Toon Vernooij:)

OPGEWEKTE MUZIEK

DE OPGEWEKTE MUZIEK SPEELT VERDER

TOON VERNOOIJ: Mijn naam is Toon Vernooij, ik ben fruitteler te Cothen een klein dorpje in de provincie Utrecht.
Daar telen we op een fruitbedrijf van 27 hectare, het meeste appels en peren.
Twintig hectare appels, zeven hectare peren.

(In het korte gras staat hier en daar een paardenbloem en wat verderop zit een vlinder. Vernooij bestudeert de tak van een fruitboom terwijl een bij een bloem uitkiest.)

DE OPGEWEKTE MUZIEK SPEELT VERDER

Bestuiving is essentieel.
Er zijn een aantal soorten die zelffertiel zijn, dus de junami, de pinova maar de meeste soorten moeten gewoon bestoven worden.
Dat gaat voornamelijk door de honingbij, dat is de belangrijkste maar je hebt ook heel veel natuurlijke bijen, ook zweefvliegen..of gaasvliegen, ook vlinders.

(Langs de boomgaard staat een dikke haag van struikgewas, de takken wiegen in de wind. Een struik met kleine, rode bloemen.)

DE OPGEWEKTE MUZIEK SPEELT VERDER

We staan hier bij een gedeelte van het bedrijf waar een windhaag staat met verschillende soorten inheemse struiken.
Ongeveer 25 verschillende soorten struiken die jaarrond eigenlijk voedsel voortbrengen voor insecten voor bijen vooral, zodat ze een jaar rond in leven kunnen blijven.

DE OPGEWEKTE MUZIEK SPEELT VERDER

(Hier en daar staan houten kistjes gevuld met aarde.)

We staan hier bij een project van de WUR, Wageningen Universiteit.
Die doen een onderzoek naar nestgelegenheid van wilde bijen.
De grond moet droog zijn, de kist moet naar het zuiden gezet zijn om een droog en warm gebied te creëren en van daaruit moeten de bijen dus hier zelf het werk doen om gaatjes en nestgelegenheid te creëren.
Het afgelopen jaar hebben wij een stukje bijgebouwd.
Dan moet de grond uit voor de fundering, en die grond hebben we hier neergegooid.
En dat is nu een of twee jaar een stukje bouwland er ligt een bult, het is uitgevlakt.
Dat heb ik ingezaaid met wilde bloemen zoals phacelia, korenbloem, papaver al dat soort dingen.
Ook de bult, daar heb ik graszaad op gegooid en kan ondertussen ook gebruikt worden als nestgelegenheid voor wilde bijen.
En als het goed is, is het in juni, juli een oase van groene en rode en gele en blauwe kleuren met allerlei soorten bloemen en is er een zoemend geluid van alle insecten.
De meeste insecten zijn natuurlijk allemaal nuttige insecten.
Er zijn maar een paar aantal schadelijke, alleen de focus wordt altijd gelegd op die schadelijke insecten, maar de anthocoris, de lieveheersbeestjes, de...
Je hebt veel meer nuttige insecten die behulpzaam zijn in de strijd tegen de schadelijke insecten.
Nou, dus je moet dan ook als er iets uit de hand loopt er dan ook terdege rekening mee houden van: wat doe je, wat kun je doen zodat je niet een nuttige om zeep helpt.
Het belangrijkste is de meer ratio, je moet nadenken voordat je wat doet.
En dan kun je heel ver komen.
Het is ook bijvoorbeeld wat ik belangrijk vind is een stukje biodiversiteit rondom heen, ook qua landschappelijk.
Je bent met veel meer taken bezig, ook als landbouw, dan alleen maar produceren.
En ik denk dat je meer draagvlak krijgt als je met andere dingen bezig bent.
En zonder dat het heel veel hoeft te kosten kun je wel met elkaar dingen veel mooier maken.

(Bij de boomgaard staat een bijenhotel. De wind ritselt door de halfkale takken van een boom, de struiken en de fruitbomen. Henri Holster:)

DE OPGEWEKTE MUZIEK SPEELT VERDER

HENRI HOLSTER: En ik ben initiatiefnemer van de Fruitmotor en wij maken van appeltjes die je niet meer in de winkel ziet wij noemen dat krenkelaars, maken we hele mooie nieuwe producten.
We geven daar de fruitteler een mooie prijs voor want anders, dan verdient die daar helemaal niet zoveel meer aan.
We maken dan mooie producten, creëren waarde en met die waarde helpen we die fruitteler weer om te investeren in z'n biodiversiteit of eigenlijk gewoon bloemenranden, nieuwe hagen andere hagen die bloeien, die ook voor bijen iets opleveren.
Die bijen heeft hij natuurlijk weer nodig in het selecteren voor de mooie bestuiving voor z'n appels en peren. En zo maken we uiteindelijk het fruitteeltbedrijf duurzamer en uiteindelijk proberen we dat ook te bewerkstelligen, te doen voor de omgeving en zo wordt het landschap in de Betuwe er ook weer mooier van.

(In de verte is de boer nog steeds z'n land aan het bewerken. Het Nederlandse wapenschild met daarnaast: Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Beeldtekst: Meer informatie over de bedrijfsvoering van Toon Vernooij is te vinden op de factsheets over natuurinclusieve landbouw. Deze staan ook op Groen Kennisnet. Op weg naar een natuurinclusieve landbouw.)

DE MUZIEK SPEELT NOG EVEN VERDER EN EBT DAN WEG

(Regie: Joris van der Kamp. Techniek: Roald ten Hagen. Producent: In2Content. Copyright 2018.)