Ga direct naar inhoud

Agentschappen Rijksoverheid

Agentschappen zijn intern verzelfstandigde organisaties van ministeries. Dat betekent dat zij officieel onderdeel zijn van een ministerie, maar werken als zelfstandige organisaties. Zij leveren tegen betaling producten of diensten aan organisaties binnen het Rijk.

Register overheidsorganisaties: agentschappen

Minister verantwoordelijk voor agentschappen

Een minister is verantwoordelijk voor de agentschappen binnen zijn ministerie. De meeste ministeries hebben 1 of meer agentschappen. Het Rijk heeft 28 agentschappen. Bijvoorbeeld Rijkswaterstaat (RWS), Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO).

Besturing van agentschappen

Agentschappen werken volgens een 'resultaatgericht sturingsmodel'. Hierin werken 3 partijen samen. Dit zijn:

  • de opdrachtgever (bijvoorbeeld een beleidsdirectie van een ministerie); 
  • de opdrachtnemer (het agentschap zelf);
  • de eigenaar (de secretaris-generaal of plaatsvervangend secretaris-generaal van het ministerie waar het agentschap onderdeel van is).

De 3 partijen maken vooraf afspraken over prestaties, kwaliteit, kosten en risico's. De eigenaar houdt toezicht op het beleid van het agentschap. De eigenaar moet er ook op toezien dat het sturingsmodel goed werkt.

Agentschappen werken doelmatiger

Het agentschapsmodel moet leiden tot een meer doelmatige uitvoering van taken van de Rijksoverheid. Dat betekent dat agentschappen dezelfde kwaliteit leveren tegen lagere kosten, of bij dezelfde kosten meer kwaliteit leveren. Een nieuw agentschap moet vooraf laten zien dat het onder andere aan deze voorwaarde kan voldoen.

Financiering agentschappen

Ministeries betalen voor de producten en diensten die agentschappen aan hen leveren. Met die inkomsten moeten de agentschappen hun kosten dekken.

De zelfstandigheid van een agentschap heeft voordelen, maar brengt ook extra kosten met zich mee. Denk aan een eigen staf en kosten voor toezicht en controle. Daarom moeten nieuwe agentschappen een jaarlijkse omzet hebben van minimaal € 50 miljoen.

Het ministerie van Financiën licht de agentschappen regelmatig door. Hierbij kijkt het ministerie onder meer of ze nog voldoen aan de voorwaarden voor de agentschapsstatus. Deze staan in de Regeling agentschappen. Dit doet het ministerie van Financiën samen met het ministerie waar het agentschap onderdeel van is.

Regeling agentschappen

In de Regeling agentschappen staan de voorwaarden waaraan een agentschap moet voldoen. Soms kan een agentschap afwijken van deze regeling. Dat kan alleen als de minister van Financiën daar toestemming voor geeft.

Aanvraag status agentschap

De minister waar de organisatie onder valt, vraagt de status van agentschap aan. Het ministerie van Financiën behandelt de aanvraag. Meer informatie:

Ministerie van Financiën
Directie Begrotingszaken
Afdeling Besturing, Bekostiging en Externe verslaggeving
Postbus 20201 
2500 EE Den Haag

Cursus over agentschappen

De Rijksacademie voor Financiën, Economie en Bedrijfsvoering biedt  een cursus aan over agentschappen.
Deze is gericht op medewerkers die kennis willen maken met het stelsel van baten en lasten en de daarbij behorende doelmatige financiële bedrijfsvoering.

Documenten