Ga direct naar inhoud

Zelfstandige bestuursorganen (zbo’s)

Een zelfstandig bestuursorgaan (zbo) voert een overheidstaak uit. Zbo’s hebben een bijzondere positie binnen de Rijksoverheid. Ze zijn deel van het openbaar gezag. Zo kunnen zbo’s iets verbieden of juist verplichten. Ook zijn ze zelfstandig en niet ondergeschikt aan een minister.

Voorbeelden van zbo’s

Een voorbeeld van een zbo is de Sociale Verzekeringsbank (SVB). Zij regelen bijvoorbeeld de AOW-uitkering en de kinderbijslag. Andere zbo’s zijn het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR) en de Kamer van Koophandel. De taken van zbo's staan in de wet.

Bekijk het zbo-register voor een overzicht van zbo’s in Nederland.

Verantwoordelijkheid minister bij zbo's

Zbo’s zijn zelfstandig, maar de minister heeft wel iets over een zbo te zeggen. De minister is verantwoordelijk voor het beleid dat een zbo uitvoert en voor het toezicht daarop. Ook moet de minister verantwoording kunnen afleggen over een zbo aan de Eerste en Tweede Kamer.

In de Kaderwet staat onder meer dat de minister bij een zbo:

  • bestuurders mag benoemen, schorsen en ontslaan;
  • het salaris van bestuurders mag vaststellen;

  • beleidsregels mag maken zodat het zbo het takenpakket goed kan uitvoeren.

De verantwoordelijkheden van ministers en zbo’s staan in de Kaderwet zelfstandige bestuursorganen.

Documenten